Sanaatda suwdı qanday tejew múmkin?

12.11.2023

2010-jılda sanaatda isletiletuǵın jer ústi suwınıń 93% i dushshı suw edi. Bul statistikalıq maǵlıwmatqa tiykarlanıp, sanaatta suwdan paydalanıwdı kemeytiw ushın salmaqlı ilajlardı ámelge asırıw kerek degen juwmaqqa keliw múmkin. Sanaatda suw sarpın kemeyttiriwdiń abzallıqları júdá kóp; operacion ǵárejetlerdi kemeytiw bunda tiykarǵı motiv bolıwı múmkin. Energiya tejewshi texnologiya hám innovaciyalardan paydalanıw sheklengen resurslar dúnyasında suw sarpın azaytıw hám paydalanıw ǵárejetlerin kemeytiwde júdá zárúrli bolıp tabıladı.

Sanaatda suw tutınıwın kemeytiwdiń birinshi qádemi házirgi suw tutınıwınıń anıq ma`nisin anıqlaw bolıp tabıladı. Buǵan aldınǵı suw tólemlerin kórip shıǵıw yamasa suw auditin ótkeriw arqalı erisiw múmkin. Audit suwdan paydalanıwdıń dáslepki maǵlıwmatların ornatadı hám suwdıń isletiliwi joqarı bolǵan jumıs orınların anıqlaydı. Eger tutınıwdı kemeytiwge qaratılǵan umtılıs-háreketlerden aldın dáslepki maǵlıwmatlar ámelde bolmasa, rawajlanıwdı baqlawdıń ilajı bolmaydı. Biznes suwdan paydalanıwdıń házirgi jaǵdayın bilgennen keyin keleshekte erisiw ushın anıq, ólshenetuǵın maqsetler qoyıw múmkin. Sanaat ushın suwdı tejew boyınsha ayırım máslahátlar tómendegiler:

 Ayırım operaciyalar ushın ishimlik suwı bolmaǵan suwdan qayta paydalanıń. Operaciyanıń bir sektorınan qalǵan suw basqa maqsette qayta isletiliwi múmkin. Mısalı, tazalaw ushın isletiletuǵın suwdan filtrlew hám abadanlastırıw yamasa suwıtıw úskeneleri ushın qayta paydalanıw múmkinshiligi bar. Taǵı bir mısal, suwıtıw minarlarınan basqa jol menen ısırap etilgen kondensat suwın alıw jáne onı "tolıqlawısh" suw retinde qayta isletiw yamasa puwlanıw nátiyjesinde joǵalǵan suwdı almastırıw ushın paydalanıw múmkin. Kondensat suwı salmaqli metallardıń joqarı konsentraciyası sebepli isletiw ushın jaramsız sonda da, suwıtıw minarınan paydalanıw ushın ulıwma qáwipsiz bolıp tabıladı.

Ámeldegi ásbap hám úskenelerdi qayta kórip shıǵıń. Paydalanıw ushın minimal suw talabın qandırıw ushın úskene parametrlerin ornatıw; shlanglarǵa avtomatikalıq óshiriw nozulların ornatıw; joqarı basımlı, tómen kólemli shlanglı nozullarǵa ótiw; puxta lavabo kranları, dushlar hám hájetxanalardı ornatıw suwdı tejew ushın ámeldegi úskenelerdi qayta úskenelewdiń bir neshe jolı esaplanadı.

 Gónergen úskenelerdi energiya tejeytuǵın alternativlerge almastırıń. Suwdı tejew texnologiyası yamasa suw talap etpeytuǵın úskenelerge qarjı kirgiziw arqalı suwdan paydalanıw qısqartırılıwı múmkin. Bir mısal: suw menen suwıtılǵan úskeneler ornına hawa suwıtatuǵın úskenelerden (mısalı, hawa menen suwıtılǵan kompressor) paydalanıw.

 Qurǵaq alternativ múmkin bolǵanda tazalaw processlerinen suwdı alıp taslaw ámeliyatın engiziń. Sanaatda tazalaw tártip-qaǵıydalarınıń hár bir basqıshın bahalaw suwdı az talap etetuǵın yamasa ulıwma talap etpeytuǵın ámeliyatlardan paydalanıw arqalı suw sarpın kemeytiwdiń ápiwayı múmkinshiliklerin ashıp beriwi múmkin. Mısalı, tazalaw ushın suwdan paydalanıwdan aldın sıpırıw yamasa shańjutqıshta tazalawǵa háreket etiń. Bul suwdı tejew imkaniyatın beredi hám processte hesh qanday qımbat ózgertiwlerdi talap etpeydi.

Áhmiyetli bolmaǵan operaciyalar ushın zárúr bolǵan suw muǵdarın kemeyttiriń. Abadanlastırıw buǵan ájayıp mısal bola aladı. Qurǵaqshılıqqa shıdamlı hám ıqlımǵa tán bolǵan túrlerdi alıp keliw arqalı sanaatshılıq iskerligi ushın tiykarǵı áhmiyet kásip etpegen abadanlastırıw ilajlarında azıraq suw joytıladı.

Shólkemińizde suwdı tejew ámeliyatın engiziw suw sarpın kemeytiw boyınsha islenip atırǵan ulıwma jáhán ilajları atqarıwshılarınıń bir bólegi bolıwıńızǵa alıp keledi. Bunıń áhmiyeti, aqıbetleri haqqında bolsa artıqsha túsinik shárt bolmasa kerek.

Sonı da aytıp ótiw kerek, iri kárxanalardıń suw menen múnasábeti máselesi kóplegen mámleketler sıyaqlı Ózbekstanda da kún tártibine shıqqan bolıp, atap aytqanda 2023-jıl 11-sentyabrdegi Prezidenttiń "Jańa Ózbekstan — 2030" strategiyası haqqında"ǵı pármanında da keleshekte suw tejewshi texnologiyalardı óndiriwshi jergilikli kárxanalardıń jıllıq quwatın 300 mıń gektarǵa jetkeriw, keminde 100 iri suw xojalıǵı obiektlerinde avtomatlastırılǵan basqarıw sistemasın engiziw sıyaqlı maqset hám wazıypalar belgilengen.