15.11.2023
Bulaqlar — awıldıń jan tamırı
Zarabog' — Surxandaryanıń qubla-batıs bóleginde Ózbekstandı Túrkmenistan ajıratıp turıwshı Ko'hitang taw eteklerinde jaylasqan awıl. Awıl mıń jıldan artıq tariyxqa iyeligi, gózal tábiyatı, bulaqları menen pútkil wálayatqa belgili. Usı jerli jası úlken ata-apalardıń aytıwınsha, awıl atı da “zar” hám “bulaq” sózleriniń qosılıwınan payda bolǵan.
Bul bulaqlar xalıqtı 4 máwsim dawamında taza ishimlik suwı menen támiyinleydi, aymaqtıń tiykarǵı suw deregi — mine usı bulaqlar. Bulaq suwınan ishimlik suwı retinde paydalanıwdan tısqarı, xojalıq jumıslarında da paydalanıladı.
Maǵlıwmatlarǵa qaraǵanda, awılda 20 dan artıq úlken-kishi bulaqlar bar bolıp, jazda muzday, qısta jıllı suw awılǵa keliwshilerdiń, ótken-ketken miymanlarǵa da házlik baǵıshlaydı. Bul bulaqlar qatarına Shuqırbulaq, Qayiqbulaq, Qotırbulaq hám basqa bulaqlardı kirgiziw múmkin.
Bunnan tısqarı, bul jerdegi bulaq suwınan medicinalıq maqsette, yaǵnıy as sińiriw menen baylanıslı máseleler — asqazan-ishek, ót -bawır keselliklerin emlew ushın da paydalanadı. Bir sóz benen aytqanda, bulaqlar — awıldıń jan tamırı!
Javhar Chorshanbiyeva
Foto
